Alanya Kalesi ve Selçuklular üzerine bir sohbette
varlığından haberdar oldum Gemili Mescit’ten. Duvarlarında birbirinden farklı onlarca
gemi resminin olduğundan bahsedildiğinde şaşkınlığımı gizleyemedim. O güne
kadar Selçuklu ve Osmanlı’dan kalma, Cumhuriyet döneminde yapılmış onlarca cami
ve mescit gördüm. Hiçbir caminin ve mescidin duvarında resim yoktu. Alışılmış
bir durum değildi işittiklerim. Daha fazla zaman kaybetmemek ve merakımı
gidermek adına, mescidin duvarlarındaki gemi resimlerini görmek adına Alanya
Müze Müdürü Seher Türkmen hanımla yola koyulduk.
Kızıl Kule ve Tersaneyi geride bırakıp, Alanya Kalesi’nin iç bölümlerine doğru yol almaya başlamıştık. Dik yokuşta kalenin üst bölümüne yaklaşırken, Seher hanım yolun sağındaki yapıyı gösterip, ‘İşte gemili mescit’ dedi. Dışarıdan bakıldığında Selçuklular tarafından yapılan mescitlerden hiçbir farkı yoktu. Basit, küçük, kare plan üzeri tek kubbeyle örtülmüş bir mescitti. Ama kubbe yüksek duvar nedeniyle dışarıdan görünmüyordu.
Kızıl Kule ve Tersaneyi geride bırakıp, Alanya Kalesi’nin iç bölümlerine doğru yol almaya başlamıştık. Dik yokuşta kalenin üst bölümüne yaklaşırken, Seher hanım yolun sağındaki yapıyı gösterip, ‘İşte gemili mescit’ dedi. Dışarıdan bakıldığında Selçuklular tarafından yapılan mescitlerden hiçbir farkı yoktu. Basit, küçük, kare plan üzeri tek kubbeyle örtülmüş bir mescitti. Ama kubbe yüksek duvar nedeniyle dışarıdan görünmüyordu.
GEMİLER DETAYLI ÇİZİLMİŞ
Kapıdan içeri adım atar atmaz ilk etapta hiçbir şey
göremedim. Sıvayla kaplı duvarlara yaklaştıkça gemi resimleri görünmeye
başladı. Bazı gemi resimleri duvarın önünde ilk bakışta göze çarparken, bazı
gemi resimleri dikkatli bir incelemeden sonra görünüyordu. Alanya Müze
Müdürlüğü tarafından yapılan incelemede mescitte 170 adet gemi resmi tespit
edilmiş. Ancak bu gemi resimlerini kimlerin hangi amaçla çizdiği konusunda
bilgiye ulaşılamamış. Ancak Alanya’nın önemli bir liman kenti olması, sürekli
ticaret ve askeri gemilerin kente gelmesi, şehirde denizciliğin canlı olması
nedeniyle resimlerin çizildiği düşünülmüş. Mescidin kuzey duvarında 8 gemi
tasviri dikkatimi çekti. Gemilerin ana direkleri üzerinde ki bir babafingo
cunda, gabya ve tirinket yelkenleri ile baş ıstralyasındaki floklar belirgin
olarak çizilmişti. Ayrıca kıç tarafındaki randa yelkenleri işlenmiş
fırkateynler, yuvarlak karinalı, bordası ve borda kuşakları ile lumbozları, kıç
tarafındaki kaptan kamarası resmedilmiş 3 direkli gemi rahatlıkla görülebiliyordu.
Doğu duvarında ise 11 gemi resmi dikkat çekiyordu. Bu resimlerde pruva, grandi
ve mizani direkleri, serenleri ve yelkenleri detaylı işlenmiş; baş kısmında
civadraya bağlı ıstralyası ve mizanaya ek olarak basılmış randa yelkeni ile bir
brig tasviri ilgi çekiciydi. Duvarlarda en çok kalyon, karavel, fırkateyn tasvirlerine rastlanıyor.
Bazı gemi tasvirlerinde bayrak ve flamalar bile bulunuyor. Gemilerin köşelerine
yazılarda yazılmış. Ancak bu yazılar, bayraklar ve flamalar nem nedeniyle
bozulmuş. Okuyup, anlam çıkarmak maalesef zor.
BALIKLAR DA RESMEDİLMİŞ
Gemili Mescidin mihrabının sağında ise 2 yunus balığı,
1köpek balığı ve bir fok balığı çizilmiş. Söylediğim gibi resimlerin hangi
dönemde kimler tarafından ne için çizildiği bilinmiyor. Ancak gemi
modellerinden yola çıkılarak hangi dönemde çizildiği belirlenmeye çalışılıyor.
Gemili Mescitte yapılan çalışmalar sonrası çizilen gemi resimleri ile ilgili
uzmanların yaptığı yorum ise “Uzaklardan gelen gemilerin heyecanı, keşfedilmek
istenen diyarların hayali, kimileri içinse yitip gitmiş zamanı yeniden bulmak”
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder